زاماک (آلیاژ روی،  آلومنیوم ومس)

زاماک آلیاژ روی، آلومنیوم و مس است. حدوداً ۹۵% این آلیاژ را روی تشکیل داده، ۴% آلومنیوم و مقدار مس آن حدود۱%  می باشد. دمای ذوب زاماک حدود ۴۵۰درجه سانتی گراد است و تهیه این آلیاژ نیز در کوره های شعله ای والکتریکی   انجام می شود.

برای تولید این آلیاژ، ابتدا روی خالص را در کوره ذوب کرده، آلومنیوم  ومس را بصورت ماده  آلیاژی با ترکیب( آلومنیم - ۲۰ % مس ) را به آن اضافه می کنند. سپس اقدام به شمش ریزی می کنند. برای تهیه قطعات از این شمش ها اسفاده می شود. زاماک فلزی سنگین، محکم و نقره ای رنگ می باشد واشتباها در صنعت به آن سرب خشک گفته می شود. درحالیکه سرب خشک آلیاژ سرب با عنصر آنتیموان است.با توجه به خواص مناسب ریخته گری این آلیاژ واستحکام وسختی مطلوب بعنوان یک آلیاژ غیر آهنی که استحکامی معادل یک فولاد ساختمانی دارد،کاربرد این آلیاژ را کسترده نموده است. از این آلیاژ در زمینه ساخت بدنه خودرو، ساخت شیرآلات خانگی، دستگیره درب ماشین و ... استفاده می کنند.

آلومینیوم ، عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای علامت Al وعدداتمی ۱۳ می‌باشد. آلومینیوم که عنصری نقره‌ای و انعطاف‌پذیر است، عمدتأ به صورت سنگ معدن بوکسیت یافت می‌شود و از نظر مقاومتی که در برابر اکسیداسیون دارد، همچنین وزن و قدرت آن ، قابل توجه است. آلومینیوم در صنعت برای تولید میلیونها محصول مختلف بکار می‌رود و در جهان اقتصاد ، عنصر بسیار مهمی است.

اجزای سازه‌هایی که از آلومینیوم ساخته می‌شوند، در صنعت هوانوردی و سایر مراحل حمل و نقل بسیار مهم هستند. همچنین در سازه‌هایی که در آنها وزن پایداری و مقاومت لازم هستند، وجود این عنصر اهمیت زیادی دارد.

ویژگی‌های قابل توجه

آلومینیوم ، فلزی نرم و سبک ، اما قوی است، با ظاهری نقره‌ای - خاکستری مات و لایه نازک اکسیداسیون که در اثر برخورد با هوا در سطح آن تشکیل می‌شود، از زنگ خوردگی بیشتر جلوگیری می‌کند. وزن آلومینیوم تقریبأ یک سوم فولاد یا مس است.ِ چکش خوار ، انعطاف پذیر و به راحتی خم می‌شود. همچنین بسیار بادَوام و مقاوم در برابر زنگ خوردگی است. بعلاوه ، این عنصر غیر مغناطیسی ، بدون جرقه ، دومین فلز چکش خوار و ششمین فلز انعطاف‌پذیر است.

کاربردها

چه از نظر کیفیت و چه از نظر ارزش ، آلومینیوم کاربردی‌ترین فلز بعد از آهن است و تقریبأ در تمامی بخش‌های صنعت دارای اهمیت می‌باشد. آلومینیوم خالص ، نرم و ضعیف است، اما می‌تواند آلیاژهایی را با مقادیر کمی از مس ، منیزیوم ، منگنز ، سیلیکون و دیگر عناصر بوجود آورد که این آلیاژها ویژگی‌های مفید گوناگونی دارند. این آلیاژها اجزای مهم هواپیماها و راکتها را می‌سازند.

وقتی آلومینیوم را در خلاء تبخیر کنند، پوششی تشکیل می‌دهد که هم نور مرئی و هم گرمای تابشی را منعکس می‌کند. این پوششها لایه نازک اکسید آلومینیوم محافظ را بوجود می‌آورند که همانند پوششهای نقره خاصیت خود را از دست نمی‌دهند. یکی دیگر از موارد استفاده از این فلز در لایه آینه‌های تلسکوپ‌های نجومی است.

 فهرست کاربردها

برخی از کاربردهای فراوان آلومینیوم عبارت‌اند از: حمل و نقل ( اتومبیل‌ها ، هواپیماها ، کامیون‌ها ، کشتی‌ها ، ناوگانهای دریایی ، راه آهن و ... ) بسته‌بندی ( قوطی‌ها ، فویل و... ) ساختمان ( درب ، پنجره ، دیوار پوشها و ... ) کالاهای با دوام مصرف کننده ( وسایل برقی خانگی ، وسایل آشپزخانه ، ... ) خطوط انتقال الکتریکی ( به‌علت وزن سبک اگرچه هدایت الکترِکی آن تنها 60% هدایت الکتریکی مس می‌باشد ) ماشین آلات اکسید آلومینیوم (آلومینا) بطور طبیعی و بصورت کوراندوم ، سنگ سمباده (emery) ، یاقوت (ruby) و یاقوت کبود (sapphire) یافت می‌شود که در صنعت بکار میرود.